Dzieci i młodzież mają dziś swobodny dostęp do sieci. Nieobce są im również nowinki technologiczne, w tym bankowość elektroniczna. Tymczasem internet jest pełen pokus – zakup gry komputerowej czy drogiego gadżetu to dla współczesnego juniora nie problem. Trusted Shops, firma certyfikująca sklepy internetowe, radzi rodzicom, jakie prawa mają nieletni w zakresie dokonywania zakupów przez internet.

Zgodnie z polskim prawem pełną zdolność do czynności prawnych uzyskują osoby, które ukończyły 18 lat. Dzieci i młodzież od 13 do 18 roku życia mogą natomiast bez zgody rodziców zawierać umowy w drobnych sprawach życia codziennego, a co za tym idzie mogą samodzielnie robić drobne zakupy przez internet.

Kosztowny zakup – co wtedy?

Według danych opracowanych przez system płatności PayU, w 2012 roku juniorzy najchętniej kupowali przez internet artykuły z kategorii odzież, obuwie i dodatki. Powodzeniem cieszyły się również przedmioty związane ze sportem i turystyką, a także akcesoria komputerowe oraz telefony.

Zdarzają się jednak sytuacje, że pomimo wcześniejszych ustaleń dziecko zakupi przez internet produkt, który znacznie przekracza wartość ustalonego budżetu oraz nie może być traktowany jako drobna sprawa życia codziennego. Jeżeli rodzice lub opiekunowie nie zgadzają się na jego zakup, mogą zażądać unieważnienia umowy i zwrotu towaru.

W tej sytuacji podstawą prawną jest fakt, że zawarcie umowy kupna – sprzedaży może nastąpić tylko z osobą pełnoletnią, czyli powyżej 18 roku życia. Natomiast umowa zawarta przez osobę bez pełnej zdolności do czynności prawnych jest uznana za nieważną i na ten zapis powinni powołać się rodzice, którzy znaleźli się w opisanej sytuacji – wyjaśnia Julia Mandel, Specjalista ds. Prawa i Certyfikacji w Trusted Shops. W sytuacji gdy zakup dotyczy jednak drobnych spraw życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych – dodaje.

Na straży bezpieczeństwa

Niektóre sklepy internetowe sprzedają gry i produkty przeznaczone wyłącznie dla osób pełnoletnich. Aby zapobiec sytuacji, w której produkt zakupi osoba małoletnia, sklepy stosują różne zabezpieczenia. Przede wszystkim informacja o ograniczeniach wiekowych jest zawarta w regulaminie e-sklepu. Ponadto w trakcie składania zamówienia kupujący może zostać poproszony o potwierdzenie faktu, że jest osobą pełnoletnią. W Niemczech, gdzie rynek e-commerce jest już dobrze rozwinięty, stosowane są dodatkowe zabezpieczenia, które mają na celu sprawdzenie wieku klienta.

Poza kontrolą wieku przy przyjęciu zamówienia wiele sklepów internetowych w Niemczech weryfikuje wiek przy dostawie konkretnego produktu. Niektóre firmy kurierskie takie jak UPS czy DHL wymagają przy dostawie produktu przeznaczonego dla osób pełnoletnich okazania dowodu osobistego lub innego dokumentu, który potwierdza tożsamość i wiek konsumenta. Ma to na celu zwiększenie bezpieczeństwa zakupów przez internet – wyjaśnia Julia Mandel.

Wiele banków oferuje osobom małoletnim od 13 do 18 roku życia karty debetowe i specjalne konta dedykowane juniorom. To umożliwia najmłodszym dokonywanie swobodnych zakupów w sieci i zarządzanie własnym budżetem. Jednocześnie limity i ograniczenia na karcie uniemożliwiają dzieciom zakup produktów, których ceny przekraczają ich wysokość. Ponadto niektóre serwisy i strony internetowe pozwalają osobom małoletnim robić zakupy tylko do określonej kwoty. Dzięki temu rodzice mogą być pewni, że dziecko nie zakupi w internecie ekskluzywnych lub drogich akcesoriów.

Warto również wspomnieć o specjalnych wyszukiwarkach dla dzieci i młodzieży, które w wynikach pokazują tylko bezpieczne i sprawdzone strony w internecie. Dzieci mają więc dostęp do sklepów, które sprzedają artykuły odpowiednie dla nich, np. gry planszowe. Poza odpowiednim zabezpieczeniem komputera rodzice powinni też porozmawiać z dzieckiem i ustalić wysokość miesięcznego kieszonkowego, które powinno zostać przeznaczone na zakupy w sieci.

Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu i specjalnym narzędziom zarówno sklepy, jak i rodzice mogą dbać, aby dzieci dokonywały świadomych i bezpiecznych zakupów sieci.